رودخانه مردق

 

 

رودخانه مردوق/ مُردی چایی(مودو چای)

 

رودخانه مردوق که در اصطلاح محلی مُردی چای نامیده می شود از کوههای سهند سرچشمه گرفته و پس از مشروب ساختن اراضی شرق مراغه در قسمت علیا بطرف جنوب غربی سرازیر شده و پس از مشروب ساختن اراضی ناحیه گاودول به دریاچه ارومیه می ریزد. موردی چای به طول تقریبی 100 کیلومتر از بلندترین دامنه های جنوبی سهند، از جام داغی و دره بایندر سرازیر شده با جریان تند در کوهستان حرکت می کند و دره عمیقی برای خود حفر نموده و رسوبات زیادی را با خود حمل می نماید. جریان آن به طرف جنوب بوده از مشرق کوه چم، قوسی تشکیل داده و مسیر خود را بطرف آبادی های کردعلی، آقاجری، امیر آباد وغیره تغیر می دهد و پس از طی مسافتی جاده ملک کندی(ملکان) به میاندوآب را قطع کرده و پس از مشروب ساختن قسمتی از اراضی ملک کندی از آنجا جریان پیدا کرده و از قپچاق گذشته به شاخه ای از زرینه رود خود را می رساند. حجم آب سالیانه آن در حدود 107 میلیون متر مکعب است. این رودخانه تقریبا یک رودخانه فصلی است و در طول تابستان تقریبا آب آن خشک می شود.

بررسی های باستان شناسی حوزه رودخانه موردی چای بسیار مهم است و تپه های مهمی از ادروار مختلف تاریخی در حاشیه رودخانه قابل بررسی است. امید است در آینده با بررسی های دقیق بخش مهمی از باستان شناسی منطقه مراغه روشن شود)ستارنژاد، سعید).

بستر اين رودخانه از دوران سوم زمين شناسي به يادگار مانده است و به همين اعتبار، اين رودخانه علاوه بر ارزش هاي تفرجگاهي از اهميت پژوهشي در مطالعات زمين شناسي و فسيل شناسي دوران سوم زمين شناسي نيز برخوردار است.و در یک کیلومتری ضلع شرقی روستای مردق پل سه چشمه که با طاق جناغی بر روي اين رودخانه اجراشده است، مربوط به دوره های صفویه و قاجاریه می باشد.

 

 اتیمولوژی مُردی چای

مور+ دو/ دی + چای

چای: رودخانه

مور:[فا] قیرمزی و گوی(ماوی)، رنگلرین قاریشماسینان اله گلن رنگ(فرهنگ ارک، اسماعیل جعفر زاده).

 مور:1- آذ.(قره داغ) مزه گس 2- کیه. رنگ نیلی و لاجوردی(سن)، بنفشه. مورالماق(بدن) کبود شدن. مور در مفهوم به رنگ دریا(دیل دنیز، اسماعیل هادی).

مور: بنفش، ارغوانی/ مور گول: گل بنفش رنگ / موردو: مرداب، گل و لجن / موران[مغ] رودخانه(فرهنگ لغت شاهمرسی).

مور: بنفش، ارغوانی / موردو: مرداب (فرهنگ  آذربایجانی فارسی بهزادی).

دو / دی(دیقريال دوق):  به صورت یدی در برخی اسامی محل ها و غیره باقی مانده است. مثل: قاریاغدی(نام آبادی)، گون دوغدو(نام آبادی) و... در قدیم: قاردی، اومدی، و...(دیل دنیز، اسماعیل هادی).

نتیجه

موردو یا موردی نام رودخانه ای در مراغه که امروزه آبادی نیز به همین اسم باقی مانده است. بنا به توضیحات به نظر می رسد نام رودخانه به دلیل رنگ خاکش به صورت " مور" دیده می شود به این اسم نام گذاری شده است همان طوری که رودخانه قیزیل اوزن به دلیل سرخی ماسه ها به نام قیزیل اوزن نامیده می شود و یا آب درمانی ساری سو به دلیل زردی خاک(سنگ) به ساری سو مشهور شده است.

در پایان اشاره می شود در کتب جغرافیای باقی مانده از اسامی دیگر رودخانه قیزیل اوزن به نام موران بر خورد می شود به طوری که حمدالله مستوفی در کتاب خود اشاره می کند که آب سفید رود را ترکان هولان موران خوانند. و در کتاب جغرافیای مفصل ایران نیز از سفید رود بنام آماردی قدیم نام می برد.که به نظر می رسد با لفظ "موردو" همریشه است.

موردو چای: به معنی رودخانه ای به رنگ مور(بنفش).

 

قسمت عمده این مقاله مربوط به جناب ستار نژاد می باشد

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

<
فرهاد

22 خرداد1390 21:23

اطلاعات نظر
  • گروه کاربری: ميهمان
  • تاريخ عضويت: --
  • وضعيت در سايت:
  • خبر
  • نظر
با تشكر از زحمات شما جناب آقاي فارابي در تبليغ طبيعت مراغه :فرهاد هستم كارمند شركت پالايش نفت تبريز
<
reza

14 اردیبهشت1391 16:10

اطلاعات نظر
  • گروه کاربری: ميهمان
  • تاريخ عضويت: --
  • وضعيت در سايت:
  • خبر
  • نظر
با سلام
سايت پر محتوا وگرانقدري داريد تبريك مي گم واينكه اطلاعات كلي ومفيدي درباره مراغا مي ده شما باعث افتخار مراغه ايد كه چنين منبع جاذبي رابراي معرفي ماراوا قرار داده است وچقدر زيبا موضوعات را جمع آوري ودر كنار هم جمع كرديد سايتتان من را بيينده خود كرده است وبسيار برايم مفيد وجالب بود من هم يك وبلاگ براي خودم دارم البته 180 درجه موضوع آن متفاوت است ولي برايم مهم است كه سري بزنيد واگر مايل وداشتيد وامكان داشت تبادل لينك كنيم راستي مي خواستم بدونم اين سايت را شما بار گذاري مي كنيد يا عوامل مسئلان زيربط كشور دخيلند من كه فكر مي كنم كار يكه مراغه اي خون گرم است
پاينده باشي
http://iranparaa.blogsky.com
<
Sardabir

20 اردیبهشت1391 01:59

اطلاعات نظر
  • گروه کاربری: مدیر پرتال
  • تاريخ عضويت: 24.07.1389
  • وضعيت در سايت: آفلاين
  • خبر
  • نظر
با سلام
ممنون آقا رضا
این سایت مستقل بوده و به هیچ ارگانی و یا نهادی وابسته نبوده وتوسط اینجانب بارگذاری میشود
به لینکی که داده بودی سر زدم ولی متاسفانه به جز یکی دوتا بنر تبلیغاتی هیچی نیاورد حالا نمی دانم مشکل از نت منه یا سایت شما به هر حال متشکرم از اینکه به این سایت سر زدی و ما را مورد لطف خودتان قرار دادین wink
<
امین

5 مهر1392 20:27

اطلاعات نظر
  • گروه کاربری: ميهمان
  • تاريخ عضويت: --
  • وضعيت در سايت:
  • خبر
  • نظر
سلام اقای فارابی
من دانشجوی فوق لیسانس رشته کشاورزی هستم. موضوع سمینارم درباره نگرش مردم روستای مردق در رابطه با روش های نوین کشاورزی هست. من در نهایت میخام مردم روستای مردق را از دید مطالعات اجتماعی و روانشناسی مورد مطالعه قرار دهم. خواهشمندم بنده را در اجرای این تحقیق نهایت یاری را برسانید تا بتوان در اعتلای هرچه بهتر این منطقه قدم موثری برداشت.
منتظر تماس یا ایمیل شما هستم
امین زینالی
<
اوزرا

30 خرداد1400 11:08

اطلاعات نظر
  • گروه کاربری: ميهمان
  • تاريخ عضويت: --
  • وضعيت در سايت:
  • خبر
  • نظر
روستاهایی که آخر آنها قاف(غین و قاف در فارسی نیست،اسامی این روستاها تورکی است)دارد،روستای نوق(رفسنجان) .ییلاق. قیشلاق. ایرانق .زرنق. خاروانق. شور دره ق(مرند). سرین ده رق .درین درق.شیرین درق.متنق(سهندآباد). الانق .شال وار جیق .هیق .آلاچیق. قاشیق .قاتیق .تجریق (دیزج رود عجب شیر(تجریش).میق .منیق .ایلانیق .الن جارق(میانه). طوق(توق). قویجاق. قلعه جوق. مونق. آروق(بناب). ایرنق .گوکدرق.آرموداق. ایورق.ا یرنلیق .یرزلیق. میدان جوق. النجق. اوچ درق. خرم درق.. اویلق بیرق. ورنق.الوانق. زوارق. بوق .آونلیق. ایشلق. نشق. هلق. بافق در یزد. اویلق در ورزقان، نیارق در نمین اردبیل .فیروق در خوی. برندق در هشت جین اردبیل .خرانق در یزد. پل مردق در مراغه. الازیق در ترکیه. نیاق در قزوین،چاراویماق،اهل مرستاق(مازندران روستای گلیرد،گول یوردی) دهلیق در( ورزقان ). آلاجیق. ابریق(تنگ های مسی که سر سفره روی تشت می گذاشتند). ابلق(حیوان دو رنگ ،ابلک). پاتوق .قوناق(مهمان،خانه ی قصر مانند). خونیق(اهر)،برزندق،روستای نودوزق در میانه..روستای کرنق(آب سفید خلخال،آغ سو)..گوک درق(میانه).اللی درق ارونق(کرمان).نودوزق.ایلانیق.ایرانق.زرنق.میه نق(هریس).مته نق.بافق.زرنق.خرنق.اتیق(عتیق مرند).گرگ درق(میانه).جندق

ارسال نظر

نام:*
ايميل:
متن نظر:
کد امنيتی: *
عکس خوانده نمی شود