دخيل مراغه اي

 

 

دخیل مراغه ای

  

 

آخوند ملا حسین مراغه ای متخلص به دخیل از شعرای قرن سیزدهم هجری بوده وادبیات نوحه تركی را به حالتی مدوّن و نظام مند درآورد، دخیل به شاعر مقتل‌نویس معروف است چون یک مقتل شش جلدی به صورت نظم و نثر نوشته است.

این مجموعه مشتمل بر وقایع كربلا و بزبان تركی در هشت جلد مكرر در تبریز چاپ شده است. و یك اثر واقعا ارزشمند برای ارادتمندان اهل بیت میباشد 

این شاعر همه استعدادها و ابتکارات خود را عاشقانه تقدیم خاندان اهل بیت عصمت و طهارت (ع) کرده و پس از گذشت چند صد سال از دوره خود همچنان در تنگنای ناشناختگی مانده و در کتاب های تاریخی و ادبی همچنان از وی نامی به میان نیامده است .زندگی نامه و احوال دخیل مراغه ای در پرده ای از ابهام بوده و این امر تمام مسایل وی را تحث تاثیر قرار داده در حالی که زلال شعر وی از همان آغاز در جویبار زمان جاری بوده و سخنانش همچنان زینت بخش مجالس و عزاداری های حضرت ابا عبدالله الحسین(ع) است .ملاحسین دخیل مراغه ای شاعر مرثیه سرای آذربایجان و مداح اهل بیت (ع) که تاثیرش در شعر رثایی آذربایجان قابل انکار نبوده و سبک وی، متفاوت با کسانی که قدم در شعر رثایی آذربایجان برداشته اند قدمی مهم برای تکمیل این سبک شعری است .اشعار دخیل، فاخر و استوار در قالب شعر رثائی، در فضایی عاطفی و سرشار از ناب ترین احساسات مذهبی و هیجانات عاشورایی بوده که در تعادلی منطقی به دور از افراط و تفریط به بیان روایات مزبور پرداخته است .وی در اشعار خود حتی هنگامی که به مرزهای حماسه نزدیک شده به توصیف قهرمانان و حادثه کربلا پرداخته و این تعادل را حفظ می کند .حتی در بیان این شاعر از رجز خوانی های قهرمانان در میدان های جنگ که از جمله خصوصیات بارز اشعار عربی است، این تعادل حفظ شده است .
 
دیوان اشعار این شاعر مملو و آراسته از آیات، احادیث و روایت های معصومان (ع) بوده که بیانگر تسلط این شاعر به علوم و فنون قرآنی است .وی گفت: وی تحصیلات خود را در کسوت روحانیت و در مکتب های قدیم گذارنده و در آداب و سنن آن روزگار دانش اندوزی کرده است .استفاده از صنایع لفظی و آرایه های معنوی همچون ایهام، تشبیه، استعاره و مجاز که در اشعار او جلوه گری می کند نه تنها هیچگونه تصنع و تکلفی ایجاد نمی کند بلکه بر فصاحت و بلاغت سخن وی می افزاید .از دیگر خصوصیات شعر دخیل استفاده از نوعی غزل مثنوی بوده که حداقل در آن زمان در شعر رثایی آذربایجان رایج نبوده است .می توان مهمترین علت ناشناخته ماندن این شاعر را در ممنوعیت زبان ترکی در زمان طاغوت های گذشته نام برد .دخیل در شعرهای آیینی و رثایی جزو برترین شاعران بوده که کنگره ملی علمی و ادبی مرحوم دخیل مراغه ای فرصتی است که بتوان شخصیت و شعر وی را در بین جامعه به ویژه عامه مردم مطرح کرد .
 
دخیل مراغه ای جزو شاعرانی بوده که در سطح بالایی شعرهایی جانگداز با ساختار ادبی و زبانی خواص سروده که بعد از گذشت چند قرن از زمان خود همچنان اشعار وی در دل ها نورافکنی می کند .نمونه ای از اشعارش:

باش وئرن من، باش کسن سن، قیل و قال ائتمک نه‌چون

بیر نفر مظلومو اؤلدورمکده بو غوغا نه‌دیر

ایندی یئل طوفان ائدر، توز تورپاغی ائیلر کفن

یار کویوندا شهیده خلعت دیبا نه‌دیر

 

 

ترجمه فارسی

سر دهنده من، سر بُرنده تو، دیگر این قیل و قال برای چیست؟

برای کشتن یک مظلوم این‌قدر غوغا برای چیست؟

اکنون باد طوفان می‌کند و خاک و غبار را کفن من می‌نماید

برای شهید کوی دوست خلعت دیبا چه معنی دارد؟

 

 

کتاب نفیس گزیده اشعار این مقتل نویس گرانقدر در اداره تبلیغات اسلامی شهرستان مراغه موجود می باشد.

<
میم

14 بهمن1395 13:20

اطلاعات نظر
  • گروه کاربری: ميهمان
  • تاريخ عضويت: --
  • وضعيت در سايت:
  • خبر
  • نظر
با تشکر
همه ما مراغه ای ها باید دست به دست هم بدهیم تا دخیل مراغه ای را نه در سطح شهر بلکه در تمام جهان به تمام مردم مسلمان و اهل ادب معرفی کرده و یادشان را گرامی بداریم

ارسال نظر

نام:*
ايميل:
متن نظر:
کد امنيتی: *
عکس خوانده نمی شود