استاد حاجی رحیم خاکى

آقاى رحیم خاکى در ۳۰ خرداد ماه سال ۱۳۵۱ هـ.ش در شهر مراغه در استان آذربایجان شرقى در میان خانواده اى مذهبى و اهل علم پا به عرصه وجود نهاد. جو مذهبى خانواده و علاقه بسیار به فراگیرى قران و مسائل دینى زمینه بسیار مناسبى براى علاقه مندى او به مسائل قرآنى شد. اهتمام خانواده بخصوص پدربزرگ ایشان که حافظ برخى سور مختلف قرآن بوده و با صوتى زیبا به تلاوت آیات قرآن مى پرداخت یکى از عوامل مهم تربیت قرآن ایشان بود. پدر او آقاى کریم خاکى که مدیر دبستان بود و سالها در مسجد محله قدیمى به تدریس قرآن و احکام مى پرداخت تمام تلاش خویش را براى پرورش مذهبى فرزندش بکار بست. خود او درباره نخستین طلیعه هاى این پرورش قرآنى مى گوید: بى شک همان تربیتى که پدر بزرگم به هنگام تولد در کامم نهاد و همان آیاتى که در گوشم زمزمه کرد اولین نشئه جان بخشى خواهد بود که تا ابد جان و روحم را سیراب خواهد نمود.

رحیم خاکى نخستین آموخته هاى قرآنى را به هنگام برگزارى جلسات قرآنى که در منزلشان برگزار مى شد دریافت نمود در همین جلسات بود که در کنار پدر به استماع آیات قرآن گوش جان فرا مى داد و نخستین تلاوتهایى که او را مجذوب نمود، تلاوتهاى مرحوم استاد عبدالباسط بود که به تقلید از او تلاوت سوره مبارکه ضحى را در بسیارى از مراسم شهر مراغه اجرا مى کرد و مورد استقبال قرار مى گرفت. در مدرسه به او لقب عبدالباسط کوچک دادند.

او پس از مدت ۵ سال به تقلید حرف از استاد مرحوم منشاوى پرداخت زیرا به عقیده او بدون تقلید نمى توان از چهار چوب تلاوت آگاهى پیدا کرد. در یکى از مساجد شهر مراغه اولین جلسه عشق به قرآن به صورت جدى در جانش زده شد و بدین سان آموزش قرآن را براى نخستین بار در کلاسهاى انجمن اسلامى مکتب قرآن زیر نظر استاد اصغر محمد نژاد فرا گرفت. خاطره اى شنیدنى از تلاوت او در ۶ – ۵ سالگی خالى از لطف نیست: او مى گوید ۶ - ۵ سالم بود که در یک محفلى از من خواستند که قرآن بخوانم و منکه دو سه آیه اول سوره ناس را بواسطه والدینم یاد گرفته بودم با یک صداى بلند و جیغ مانندى شروع به خواندن کردم. پس از این خواندن مورد تشویق حضار قرار گرفتم که از خجالت از مسجد فرار کردم.

حاج رحیم خاکى در سال ۱۳۶۱ در سن ده سالگى نخستین تلاوت رسمى خود را شامل تلاوت سوره هاى ضحى و انشراح به سبک مرحوم عبدالباسط و در مراسم رژه نیروهاى مسلح مراغه اجرا نمود. او تحصیلات ابتدایى تا اخذ دیپلم را در فاصله سالهاى ۱۳۵۸ - ۱۳۷۰ در شهرستان مراغه به پایان رساند. پس از آن با پذیرفته شدن در رشته زبان و ادبیات فارسى تحصیلات خود را در مقطع کارشناسى در دانشگاه علامه طباطبائى به پایان رساند و فوق لیسانس مدیریت بین‌الملل از کشور لهستان و دانشجوی دکتری مدیریت رسانه در دانشگاه تهران و عضو هیات علمی رسمی جهاد دانشگاهی است.

رحیم خاکى در سال ۱۳۵۶ در سن ۵ سالگى آموزش روخوانى و روانخوانى قرآن را در شهر مراغه آغاز نمود که این دوره تا سال ۱۳۶۰ ادامه یافت. او از سال ۱۳۶۰ دوره آموزش تجوید مقدماتى را آغاز نمود و پس از فراگیرى دوره تجوید مقدماتى قرآن، از سال ۱۳۶۷ تا سال ۱۳۶۹ دوره تجوید عالى و از سال ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۰ دوره آموزش صوت و لحن مقدماتى قرآن کریم را به پایان رساند او پس از آن در سال ۱۳۷۱ - ۱۳۷۰ در حضور استاد حنیفى دوره عالى آموزش صوت و لحن را در دانشگاه تهران تکمیل نمود.

رحیم خاکى از اساتید انجمن اسلاى مکتب قرآن شهر مراغه از جمله شهید حمید پرکار، شهید نادر قادرى شهید الله یارى بعنوان اولین اساتید خویش یاد مى کند از جمله اساتید و دیگر معلمان او شهید دوستان و شهید عادل نسبت هستند که در مسیر تربیت قرآنى او بسیار تلاش کردند همچنین او از استاد حنیفى در دانشگاه تهران و استاد خدام حسینى در مسجد ابوذر تهران نکات بسیارى را در زمینه صوت و لحن و مسائل قرآنى فرا گرفته است.

آقاى رحیم خاکى در سال ۱۳۷۴ با یکى از اقوام ازدواج نمود همسر ایشان نیز خانه دار است و نسبت به فراگیرى علوم قرآنى و پرورش قرانى فرزندشان بسیار مشتاق است. آقاى خاکى بسیار از موفقیتهاى خود را مرهون زحمات همسرش مى داند.

رحیم خاکى چند سال در مسجد کوى دانشگاه تهران به تدریس اشتغال داشته است همچنین در مسجد امام صادق محله صادقیه نیز جلسات قرآن را برگزار نموده است. او به خوشنویسى، نقاشى و موسیقى سنتى و موسیقى هاى اصیل مصر علاقه دارد و در زمینه اى ورزشى به فوتبال، ورزشهاى رزمى و تنیس روى میز علاقه مند است. او از اساتید؛ محمد رفعت، عبدالفتاح شعشاعى، مصطفى اسماعیل، کامل یوسف و محمد صدیق منشاوى بعنوان ۵ قارى برتر کشور مصر از آغاز تا کنون نام مى برد.

وی هم چنین بنیان گذار و موسس خبرگزاری قرآنی ایران، شهر الکترونیکی قرآن، دانشنامه الکترونیکی قرآن، دایرکتوری وب لاگ‌های قرآنی، مجله رایحه، نشریه عقیق، فصلنامه پژوهشی مطالعات میان رشته‌ای قرآنی، مسابقات بین المللی قرآن دانشجویان مسلمان، کانونهای تخصصی قرآن دانشجویان، جشنواره مطالعات قرآنی، جشنواره ادبی، هنری قرآنی دانشجویان، جشنواره بین المللی وب لاگهای قرآنی، جشنواره بلوتوث‌های قرآنی، بخش دانشجویی نمایشگاه بین المللی قرآن و سازمان فعالیتهای قرآنی دانشجویان ایران می‌باشد. از مهمترین آثار ایشان می‌توان به انتشار آلبوم آموزش صوت و لحن و نغمه شناسی قران سال ۱۳۷۲ در قالب ۸ کاست درسی از سوی انتشارات دانشکاه تهران و آلبوم آموزشی که شامل ۲ کاست و ۱ کتاب از سوی موسسه سبز آرنگ اشاره کرد. به اعتقاد اکثر اساتید قرآنی کشور انتشار این آلبوم نقطه عطفی در فعالیتهای قرآنی کشور بود چرا که انحصار یاد گیری نغمات و الحان قرآنی شکست و مو جب عمومی شدن این علم در کشور شد. استاد رحیم خاکی در اجرای سبکهای مختلف مهارت ویژه داشته و یکی از مقلدین سبکهای قدیمی تلاوت قران در جهان اسلام است. به دلیل انتشار آلبوم آموزش صوت و لحن به زبانهای مختلف رحیم خاکی تنها استاد ایرانی است که در کشورهای عربی آ ثارش تدریس می‌شود. رحیم خاکی به زبانهای فارسی، آذری، ترکی استانبولی، عربی وانگلیسی مسلط است وبا زبانهای لهستانی و روسی آشنایی دارد. رحیم خاکی صاحب نظریه قرآنشهر یا شهر حقیقی قرآن است که سالهاست این موضوع را در عرصه ملی و بین المللی پیگیری می‌کند. در سال ۱۳۸۳ در اولین همایش نخبگان از طرف رییس جمهور وقت و به انتخاب سازمان اوقاف و امور خیریه مورد تجلیل قرار گرفت. همچنین وی اولین استاد جوان ایرانیست که در مهر ماه سال ۱۳۸۹ از طرف بنیاد ملی نخبگان به عنوان نخبه قرآنی معرفی شده و نشان درجه یک این بنیاد را از دست رییس جمهور دریافت کرد.

وی هم اکنون در زمینه فعالیتهای قرآنی بخصوص برگزاری مسابقات قرآنی فعالیت دارد.

2. رتبه‌های کسب شده

   1. نفر اول مسابقات دانشجویان کشور سال ۱۳۷۳ مشهد مقدس

   2. نفر اول مسابقات بین‌المللی کشور سوریه سال ۱۳۷۶ سوریه

   3. نفر اول مسابقات اوقاف سراسر کشور سال ۱۳۷۹ کرمانشاه

   4. نفر اول مسابقات بین‌المللی ایران سال ۱۳۷۹ تهران

   5. نفر اول دومین دوره مسابقات تیمی رشته قرائت سال ۱۳۸۱ اصفهان

   6. رتبه اول مسابقات همسرائی مطلع‌الفجر سال ۱۳۷۴ تهران[۴]

3. مسئولیت‌ها

   1. مسئول کانون قرآن دانشگاه تهران حدود ۶ سال (تا سال ۱۳۷۷)

   2. مدیرعامل خبرگزاری قرآنی ایران (از آبان‌ماه ۱۳۸۲ ادامه دارد)

   3. عضو کمیته قرآن شورای عالی انقلاب فرهنگی (از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۵)

   4. عضو شورای عالی قرآن سازمان اوقاف و امور خیریه (سال ۱۳۷۹)

   5. دبیر جشنواره قرآنی دانشجویان ایران در دوره‌های یازدهم (۱۳۷۴)، هفدهم (۱۳۸۰)، هجدهم (۱۳۸۱)، نوزدهم (۱۳۸۲)، بیستم (۱۳۸۳)

   6. مدیر مسئول دو هفته‌نامه خبری، قرآنی «رایحه» از سال ۱۳۸۳

   7. مدیر بخش دانشجویی نمایشگاه بین‌المللی قرآن‌کریم در دوره‌های دهم (۱۳۸۱)، یازدهم (۱۳۸۲)، دوازدهم (۱۳۸۳)، سیزدهم (۱۳۸۴)

   8. دبیر اولین و دومین مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان در سالهای ۱۳۵۷ و ۱۳۸۵

   9. رئیس سازمان فعالیتهای قرآنی دانشجویان ایران سال (از سال ۱۳۸۰ ادامه دارد)

4. فعالیت‌ها

   1. عضویت در گروه تواشیح بین‌المللی قدر (از سال ۱۳۷۳ ادامه دارد)

   2. مسافرت جهت قرائت قرآن در مدینه و مسجدالحرام در ایام حج تمتع ۷ سال در سالهای (۱۳۷۶، ۱۳۷۹، ۱۳۸۰، ۱۳۸۱، ۱۳۸۲ و ۱۳۸۷)

   3. مسافرت جهت قرائت قرآن به کشورهای: ترکیه ۲ بار در سالهای ۱۳۷۵ و ۱۳۷۸، سوریه، اردن، عراق ۱۳۷۶، ترکمنستان، کرواسی، بوسنی و هرزگوین، اتریش ۱۳۷۴ و ۱۳۸۳ و ۱۳۸۴ و ۱۳۸۶ و ۱۳۸۷، انگلستان، چین، مقدونیه، مالزی، امارت متحده عربی و آلمان

   4. تدریس داوری رشته لحن قرآن از سال ۱۳۷۴ (ادامه دارد)

   5. تدریس الحان قرآنی از سال ۱۳۷۱ در دانشگاهها و مراکز آموزشی کشور (ادامه دارد)

   6. داوری در مسابقات کشوری، دانشجویی و اوقاف، دانش‌آموزی و سایر مسابقات از سال ۱۳۷۴

   7. داوری در رشته تواشیح مسابقات کشوری سازمان اوقاف از سال ۱۳۷۹