آیین چهارشنبه آخر سال در روستاهای مراغه نشان از فرهنگ های کهن دارد
آیین های چهارشنبه آخر سال در روستاهای مراغه رنگ و بوی گذشته را با شور و عشق بیان و نشان از فرهنگ های کهن ایران زمین دارد.
پریدن از روی آتش (بوته افروختن)، فال گوش نشینی، پختن آش چهارشنبه آخرسال، آب پاشی، بخت گشایی دختران، دفع چشم زخم ها، خرید کوزه و لباس سال نو و شال انداختن از جمله آیین های جالب و جذاب این روز در روستاهای این شهرستان بوده و کماکان نیز مثل سابق برگزار می شود.
به اعتقاد برخی از مردم روستاهای این شهرستان اگر هر کس در این روز آرزویی سال آینده (سال نو) بکند، به آرزوی خود می رسد.
در روستاهای مراغه رسم است که قبل از غروب خورشید آخرین سه شنبه سال هر خانواده بوته و خارهایی را که از قبل به منظور افروختن آتش فراهم کرده اند، روی پشت بام، حیاط خانه و یا در گذرگاه جمع کرده و پس از غروب آفتاب و یا نیمه تاریک شدن آسمان، زن، مرد، پیر و جوان گردهم جمع می شوند تا بوته ها را آتش بزنند.
پس از افروختن آتش هر کدام سه یا چهار بار از روی آتشی که از بوته ها و خارها افروخته شده به منظور دفع ضعف، بیماری، غم، محنت، چشم زخم و بخت و گره گشایی می پرند تا سلامت و شادی را برای خود و دیگران به ارمغان آورند.
مردم در حال پریدن از روی آتش ترانه هایی همچون، آغیرلیغم، اغورلوغوم، توچول، توچول (سنگینیم، بیماریم، بریز، بریز) ، ساغلیغیم سنن قیرمیزلیغون منن (سلامتیم از تو، سرخیت از من)، غم گد شادیخ گل (غم برو شادی بیا) و فقیرلیخ گد وارلیخ گل(محنت برو روزی بیا) را زیر لب می خوانند.
فال گوش نشینی از دیگر آیین های چهارشنبه آخر سال در روستاهای این شهرستان است که زنان و دخترانی که شوق شوهر کردن یا آرزوی زیارت و مسافرت دارند، غروب سه شنبه نیت کرده و از خانه بیرون می روند و در سرگذر یا سر چهارسو می ایستند و گوش به صحبت رهگذران می سپارند.
در این آیین آنان به ˈنیک و بد گفتنˈ و ˈتلخ و شیرین صحبت کردنˈ رهگذران تفال می زنند اگر سخنان دلنشین و شاد از رهگذران بشنوند، حاجت و آرزوی خود را برآورده می دانند ولی اگر سخنان تلخ و اندوه زا بشنوند، رسیدن به مراد و آرزو را در سال نو ممکن نمی دانند.
آش چهارشنبه آخر سال که در زبان بومی به نام کالاجوش می دانند در شب چهارشنبه آخر سال می پزند و آنرا میل می کنند و در هنگام طبخ این آش ˈ کالاجوش ایلیمی جوشدورای روزیمی آشدیرای ˈ (کالاجوش به سال نوی من تکانی می دهد تا روزیم زیاد شود) را زیر لب زمزمه می کنند.
در روز چهارشنبه آخر سال اهالی لباس نو پوشیده و با هلهله و شادی به دید و بازدید همنوعان خود رفته تا اگر کینه و کدورتی طی سال با هم داشتند به خوبی و خوشی تمام شود و بعد به نزدیکترین شهر سفر کرده تا مایحتاج نوروز خانواده و کادوهایی که برای فرزندان و اقوام خود در نظر گرفته اند را خرید کنند.
هر فردی که به خرید می رود بر خود واجب می داند که کوزه سال نو، کبریت ، نمک و آیینه را به نشانه سالی پر از برکت ، روشنایی و گرمی کانون خانواده خرید کند.
همچنین در بین بیشتر مردمان روستاهای مراغه رسم است خانواده ای که عروس و داماد نامزد و عقد کرده دارند شب چهارشنبه آخر سال کجاوه ای را که بر آن طاق شال کشیده، آیینه بندی کرده و آن را با شیرینی ، آجیل ، لباس سال نو و برخی وسایل مورد نیاز نوعروسان و نودامادان زینت کرده به خانه همدیگر می برند.
صبح روز چهارشنبه آخر سال قبل از طلوع آفتاب زن ، مرد ، پیر و جوان کنار رودخانه رفته از آب آن استفاده نموده و کوزه ای را که پر کرده اند برای سال نو دیگر نزد خود نگه می دارند.
منبع : (ایرنا) گزارش از حسن حسین زاده
