مدرسه نور و دانش- مراغه   

1. مـوقعیـت بنـا : مراغه، خیابان امام خمینی، كوچه امامزاده، كوچه شهید امیر عسجدی.

2. شـرح مختصـری از بنـا : این بنا در سال 1317 ه.ش یك باب خانه باغچه بزرگ متعلق به خادم امامزاده بوده كه بین فرزندان تقسیم شده و بنای مذكور كه شامل سه عمارت دوطبقه در قسمتهای جنوبی، غربی و شمالی می باشد با فروش وراث به مالكیت میرزاهدایت طبیب درمی آید و بعد از ایشان آقای عبدالله صادقی از تجار اردبیل به مراغه عزیمت كرده و این بنا را برای اقامت دائم خود خریده و طبق نقشه خانه ای كه از مسكو آورده بود بنا نهاد.

بنابر نظر فرزندان آقای صادقی، زیرزمین این بنا همچنان دست نخورده به حالت اولیه باقی است و ساختمان جدید جایگزین طبقات فوقانی بنای قبلی می گردد. این بنا طبق گفته اهالی محله سالار خانه بیش از صد سال قدمت دارد. در گذشته این بنا در میان مردم عامه به (هدایت داملاری) و بعد ها به (صادقی داملاری) معروف بوده است. پس از فوت آقای صادقی این بنا مدت سه سال به اداره دادگستری اجاره داده شد و البته در زمان حمله روسها به ایران مدت زمانی این بنا مكان اقامت روسها بوده است.

3 .مشخصـات فنـی بنـا : پلان ساختمان به شكل چند ضلعی نامنتظم بوده و در ورودی آن از ضلع جنوبی می باشد. ساختمان سه طبقه را شامل می شود كه زیرزمین عمده و شاخص ترین قسمت بنا جهت معرفی و ثبت بنای مذكور به عنوان یك اثر ملی می باشد و متشكل از طاقهایی آجری بوده و در دیوارهای ضلع غربی بنا ورودیهای دیگری به چشم می خورد كه احتمالا محل اتصال این زیرزمین به زیرزمینهای بناهای دیگری بوده كه امروزه مسدود شده است. قاب پنجره ها نیز مسدود شده است كه نشان دهنده پایین بودن كف حیاط در گذشته می باشد. نمای خارجی بنا آجری بوده و آجركاریها در هر ضلع به صورتهای متفاوت و زیبایی به چشم می خورد. قاب پنجره ها در ضلع شمالی نیمه محدب و پیرامون آن آجركاری بصورت بند بند كه هر بند متشكل از چهار ردیف آجر بصورت سه تایی یا چهارتایی می باشد كه زیبایی خاصی به بنا بخشیده است.

در ضلع غربی كه دو طبقه فوقانی و تحتانی (زیرزمین) را شامل می شود قاب پنجره های فوقانی بصورت تخت و اطراف آنها را تزئینات زیبای آجركاری بصورت آجرهای مورب و زیگزاگ دو لایه در اطراف پنجره ها و آجرهای ستاره ای و یا گلهای هشت پر در بالای پنجره ها چشم را نوازش می كند. ضلع شرقی بنا یك طبقه بوده با یك ورودی در منتهی الیه ضلع شمال شرقی و بنا در این ضلع فاقد پنجره رو به حیاط می باشد و فقط طاقنماهای نیمه محدبی دارد كه وسط آن گچكاری شده و هر آنچه تزئین و یا قاب پنجره بوده است را پوشانده است. قسمت جنوبی بنا شامل اتاق خدمه و سرویسهای بهداشتی می باشد. سقف این بنا در داخل چنین به نظر می رسد كه خنچه پوش بوده و امروزه تبدیل به یك سقف صاف شده است.

4. نـوع مـالكیـت بنـا : مالكیت بنا شخصی است و مدرسه غیر انتفاعی دایر می باشد.

5. قـدمت بنـا : قاجاریه- اوائل پهلوی

6. نـوع بهـره بـرداری و خصـوصیـات بـارز بنـا : این بنا از زمان ثبت ملكی، ابتدا مسكونی سپس اداری (دادگستری) و در آخر تبدیل به یك مكان آموزشی یعنی مدرسه علمی فرهنگی و غیرانتفاعی نور دانش شده است.

بكار بردن طاق و قوسهای مختلف به طور همزمان در یك بنا، حجاری سنگها، استفاده از نورشكنها و قاب بندی پنجره ها در زیرزمین شمالی با توجه به وضعیت اقلیمی منطقه و نیز تزئینات بكار رفته در اطراف پنجره ها از خصوصیات بارز این بنا است.

7. تـزئینـات بكـار رفتـه : ازاره بنا از سنگهای صیقلی و تراش خورده ایست كه حجاری شده و شكل گل و ستاره در آن ها بچشم می خورد. آجركاری نمای خارجی بنا كه شامل انواع آجركاری می باشد. طاقهای زینتی مختلفی چون خنچه پوش، كلیل و عرق چین و .... در جای جای این بنا دیده می شود.

8. اقـدامـات انجـام شـده : این بنا در داخل بافت قدیم شهر واقع شده و مشرف به میدان مصلی شهر مراغه می باشد و در جهت تعیین حریم استحفاظی و منظری آن اقداماتی از طرف اداره میراث فرهنگی شهر مراغه و استان آذربایجان شرقی در دست اجرا است .1- انجام عملیات تعمیراتی در داخل بنا 2- تعمیر آبروها 3- تعمیر سقف 4- تعمیر سرویسهای بهداشتی این عملیات توسط مسئولین مدرسه نور و دانش صورت گرفته است.

منبع:سازمان میراث فرهنگی

.