آب‌های گرم و سرد معدنی مراغه
در اطراف شهر مراغه و در مناطق روستا ئی ما نند سایرنقاط آذربایجان آب‌های گرم و سرد معدنی بسیاری وجود دارد که جنبه‌های درمانی دارند و در فصل تابستان به وسیلهٔ مردم این منطقه و حتی اهالی شهرستان‌های اطراف مورد استفاده قرار می‌گیرد. مشهورترین این آبها به شرح زیر می‌باشد .
چشمهٔ معدنی گشایش
در دامنهٔ کوههای مندل بسر و گشایش ودر حوالی دهکده گشایش آب‌های معدنی گرمی وجود دارد که بسیار معروف می‌باشد و به لحاظ نزدیکی به دهکدهٔ گشایش بنام آب‌های معدنی گشایش معروف گشته‌اند . دهکدهٔ گشایش در ۱۴ کیلومتری جنوب شرقی مراغه واقع شده‌است و از دهکده تا چشمه‌های معدنی که در جنوب غربی دهکده واقع شده‌اند در حدود ۷۰۰ متر پیاده روی است در این ناحیه دره‌ای شرقی – غربی وجود دارد و رودخانه مردق چای در آن جاری است در این دره دو چشمهٔ معدنی وجود دارد یکی از آن‌ها در سمت جنوبی دره در زیر سنگهای آهکی که به صورت غار کوچکی در آمده‌اند از زمین خارج میشود . آبده این چشمه زیاد بوده و بصورت نهر بزرگی بررودخانه می‌ریزد از نقاط دیگر این ناحیه آب و گاز از زمین خارج میشود ودر برخی از نقاط توام با صداست . آب چشمه دیگر در قسمت شمالی دره از سوراخی در یک سنگ آهکی که به‌طرف رود خانه جلو آمده‌است با فشار و با صدا به خارج می‌جهد و مقدار و فشار آب بعد از هر جهش کا هش می‌یا بد و از نو جهش تکرار میشود . این آب ها در ردیف آب های بیكربناته كلسیك و منیزین گازدار معتدل است. حرارت آب زلال این چشمه 25 درجه سانتیگراد و مزه اش كمی گزنده است. ارتفاع چشمه ها از سطح دریا 1470 متر است.
شور سو(آب شور)
این چشمه در حدود 8 کیلومتری جنوب مراغه بعد از روستای ورجوی و درنزدیكی دهکدهٔ چایباغی واقع شده‌است در این ناحیه دره‌ای شرقی – غربی وجود دارد و رودخانه‌ای در آن به‌طرف مغرب جاری می‌باشد . چشمهٔ آب معدنی شور در قسمت شمالی و کمی بالاتر از رودخانه قرار گرفته‌است . آب و گاز از قسمت شمالی این حوضچه خارج میشود ودر قسمت غربی حوضچه مجرائی وجود دارد که زیادی آب حوضچه از آن خارج میشود وبر رودخانه می‌ریزد . آبده این چشمه در حدود دو لیتر در ثانیه‌است در آب این چشمه گاز کربنیک بمقدار فراوان یافت می شود و چون آب حوضچه را به هم بز نند در اثر گاز کربنیک سفید رنگ بنظر می‌رسد. در چند متری شرقی چشمه آب شور مظهر وجود دارد و آب و گاز از شکاف سنگ خارج و مستقیماً بر رودخانه جریان می‌یا بد. واین آب در ردیف آب‌های معدنی بیکربناته کلسیک و منیزین گازدار و آهن دار سرد است آب چشمه مزه‌ای گزنده داردو زلال است. حرارت آن در سرچشمه 19 درجه سانتی گراد و ارتفاعش 1360 متر از سطح دریا است.
.
.
ساری سو ( آب زرد)
چشمهٔ معدنی ساری سو در چهار کیلومتری مراغه و در سه کیلومتری شمال غربی آبادی ورجوی در مسیر راه روستای خا نقاه و نزدیک پل معروف(قری) قرار گرفته‌است .
.
.
قره پالچیق ( گل سیاه)
آب معدنی قره پالچیق در دامنه کوه سنجان قرار گرفته‌است این چشمه در فصل تابستان جهت استحمام مورد استفاده اهالی آبادی‌های اطراف و شهر مراغه قرار می‌گیرد طبق تعریف مردم آب این چشمه دارای خواص درمانی رماتیسمی است.
آب چشمه ای که سنگ صفراوكلیه ومثانه را درمان می کند
جاده دسترسی مراغه كمربندی شمالی پائین تر از میدان استاد كریمی كوی الهیه بعد از طی مسافتی دقیقا900مترماشین رو و80متر پیاده كه نقشه دقیق آن در زیر آورده شده است چشمه ای وجود دارد كه دمای آن 7 درجه ی سانتی گراد است ودرون آن هیچگونه موجود زنده (تك سلولی ، جلبك و ...) و میكروسكوپی به چشم نمی خورد و در آن محلی كه آب از آنجا خارج می شود هیچ گونه جلبكی وجود ندارد. نبود جلبك در آب و آن جایی كه آب از آن جا خارج می شود به دلیل وجود املاح است. این آب هیچگونه عارضه ای برای بدن ندارد .این آب دارای رسانایی بسیار بالایی است ( تقریبا 5 برابر آب شهری). در این آب املاح و نمك هایی مثل : (سدیم كلرور ها و بیكربنات ها و دیگر نمك های صفرا )وجود دارد . واین املاح باعث از بین رفتن سنگ صفرا و كلیه ومثانه می گردد.
.
.
ایستی بلاغ (چشمه گرم )
این چشمه به طوریکه از اسمش پیداست دارای آب گرم و خواص درمانی و املاح معدنی می‌باشد این چشمه در4 كیلومتری شرق مراغه و 400 متری غرب روستای تازکند سفلی قرار گرفته‌است .وبه علت دسترسی آسان ازرونق خوبی برخوردار بود ولی به علت عدم حمایت دولت روستائیان حریم این چشمه را كه در سالهای پیش مورد استفاده مراجعه كنندگان قرار می گرفت ازبین برده وبه ملك های شخصی خود اضافه نموده اند ودیگر كسی نمی تواند از این چشمه استفاده نماید .
.
.
چشمه باش بلاغ ( برای درمان سنگ كلیه)
برای دسترسی به این چشمه باید پس از عبور از روستای نوا و بعداز گذشتن از جلو بیمارستان امیرالمومنین حدودا 2كیلومتر راه را طی می كنیم ودر جائی كه درختان كنار جاده تمام می شود درسمت راست جاده چشمه ای قرار دارد آب این چشمه بسیار زلال و برای دفع سنگ كلیه بسیار مفید می باشد واكثر اهالی اطراف ازآب این چشمه استفاده میكنند جاده این چشمه آسفالته وفقط دویست متر خاكی دارد.
خواهشمندم بعد از استفاده از آب چشمه نظر خودتان را در قسمت نظرات بنویسید.
چشمه قزل بلاغ(چشمه طلا)
در امتداد جاده توریستی آشان و به فاصله 6 كیلومتری از دهكده یای شهری قرار دارد آب این چشمه برای رفع سنگ كلیه مفید می باشد.
چشمه زیارت
در ستیغ كوه سهند قرار دارد و زیارت گاه روستائیان و ایلات و عشایر محلی است كه هرساله اولین پنجشنبه تیرماه برای این چشمه قربانی سر میبرند این چشمه دارای آب جاری نیست اماهر چقدر آب آن را بر دارید بلافاصله پر می شود واز آب آن كم نمی شود.
هفت چشمه ماه پری
در روستای زیبا و سر سبز آهق (آفی)قرار دارد.
.
.
