روستای ورجوی

روستای ورجوی یا به زبان محلی وَراؤی در 6 کیلومتری جنوب شهرستان مراغه در میان باغات انگور و سیب قرا رگرفته است. مختصات جغرافیایی روستایی ورجوی به ترتیب 73 درجه و 02 دقیقه و 73 ثانیه شمالی و 36 درجه 43 دقیقه و 63 ثانیه غربی قرار دارد.

نخستین بررسی های منطقه ورجوی به نظر می رسد توسط خانم صادق هند کوروس انجام گرفته بود)قبلا ازانقلاب( و بعدها توسط جناب دکتر مرحوم ورجاوند و 4733 فریدون بیگلری در این منطقه بررسی های انجام دادند که هر کدام نتایج خوبی طی بررسی های سطحی انجام داده در منطقه بدست آوردند که همگی نشان از تاریخی بودن منطقه ورجوی دارد.

در این مقاله مختصر سعی بر ریشه شناسی)اتیمولوژی( روستا است تا معنای دقیق ورجوی یا وَر اؤی باز شناخته شود و ابهامات موجود تا حدودی رفع گردد.

ورجوی که در منابع رسمی و دولتی به این روستا اطلاق می شود و در تلفظ عامیانه مردم محلی بنام وَر اُوی شناخته می شود.

در ریشه شناسی معنی یک محل که عبارت باشد از اسامی جغرافیایی بهترین روش جهت دست یابی به معنی کلمه مورد نظر بیشتر تلفظ عامیانه و مردمی محل مورد استفاده قرار می گیرد. نه اسم نگارش شده توسط مسئولین چرا که بیشتر این اسامی نگارش شده غلط و نا مفهوم است. مثلا نام روستای کول تپه به صورت گُل تَپه نوشته شده در صورتی که نام اصلی که بارمعنای دارد کول تَپه است یعنی تپه خاکستری که نشان از قدمت و تاریخچه ای کهن در این روستا دارد.

متاسفانه بیشتر محققان در تحقیقهای خود به جای کمک گرفتن از تلفظ های عامیانه از نگارش های غیر اصولی استفاده می نمائند که به نوعی موجب آشفتگی و نارسایی در معنی اسامی جغرافیایی می شود. مثلا اگر صد سال دیگر محققی در باره اسم شهر خداجوی مراغه تحقیق کند شاید بگوید محلی

که در آن مردم خدا را جست و جو می نمایند یعنی محل جست و جوی خداوند بزرگ. چرا که به علت نگارش غلط یا به طور دقیق تر بگوییم کم سوادی نام شهر از خراجو به خداجو تغییر یافته است البته این گونه موارد بسیار است مثلا بیلگ آوا به بلوک آباد که نیک می دانیم قدمت صنعت بلوک زنی بسیار جدید است ولی به دلیل نا آشنایی و عدم استفاده از تلفظ محلی نگارش غلطی به روستا داده شده است.

وَر یا وار در لغت نامه های ترکی مثل: دیل دنیز، بهزادی، سوزلوک و... به معنی هست، داشتن در  مقابل نبودن آمده است. (وارلانماق به معنی دارا شدن)لغت نامه دیل دنیز ص 337

وَر در لغت نامه به معنی کشت و درو کردن آمده است. ردیف و خط ممتد از یک مزرعه. بو وَر منیم(کی دی او وَر سنینکی دی)دیل دنیز ص 337

آو: خانه, محل زندگی و زیست.

اولَنماق: خانه دار شدن معنی متاهل شدن.

در منطقه مراغه بیشتر حرف) آ (را به صورت ) .َ( فتحه تلفظ می کنند. مثلا به حاجی حَجی، خانعلی به صورت خَنعَلی تلفظ می شود با این توضیح"وَر" به صورت"وار" بوده است "وار" از ریشه وارلیق گرفته شده یعنی غنی و ثروتمند است. وارلی آدام، وارلی یئر.

وَر اوی به معنی خانه غنی یا محلی که فراوانی نعت در آن است. البته اگر وَر را به معنی محل کشت نیز در نظر بگیریم بمعنی روستا یا خانه ای که در آن کشت و داشت صورت می گیرد.

نتیجه:

ور اوی یا وار اوی به معنی روستایی که در آن مردم به کار کشت و داشت کشاورزی مشغول بودند)هستند( و از آنجا که محصولات کشاورزی منطقه ورجوی پر بار است این نام به روستا اطلاق شده است. امروزه باغات انگور روستای ورجوی از شهرت خاصی برخوردار است و اکثر باغات از نظر بار دهی تقریبا مناسب هستند. دارای میوه های زیادی می باشند.

ورَ اوی: خانه ثروتمند که ثروت روستا از کاشت محصولات کشاورزی است.

اسم ورجوی هیچ ارتباطی با زرتشت ندارد تنها به دلیل غلط و کم سوادی کاتبی است که این نام را به روستا داده است. همان طوری که نام فرمانروایی دخترها را به قیزلار قالاسی دادند که هیچ ربطی با فرمانروایی دخترها در این محل ندارد. چرا که ما در ایران چندین قلعه و پل بنام دختر)قیز( داریم. آیا در پل ها نیز دخترها فرمانروا بودن یا معمارشان دختر بود!!! لفظ دختر ریشه در باور و فرهنگ مردم دارد و ارتباطی با این تفاسیر نیست انشاا... در مقالات آتی به آن اشاره خواهیم نمود.

با تشکر سعید ستارنژاد دانشجوی کارشناسی ارشد باستان شناسی محقق اردبیل